Krajem 19. vijeka Teodor Hercl ima viziju o tome kako da se riješi problem antisemitizma i progona Jevreja u Evropi: stvaranjem samostalne države.
Avgust je 1897. godine, a u švajcarskom gradu Bazelu se održava cionistički kongres. Za pozornicom se nalazi organizator Teodor Hercl, austrijski novinar jevrejskog porijekla. U publici sjedi oko 200 ljudi i svima im je zajednička jedna stvar – svi su Jevreji. Pažljivo slušaju kako je rješenje za antisemitizam – emigracija u Palestinu.
Hercl se u mladosti nije identifikovao sa cionizmom. U svojim razmišljanjima o problemu tada, držao se asimilacionog stava: masovni prelazak na hrišćanstvo u zamjenu za papu koji osuđuje antisemitizam. Štaviše, vjerovao je da je nemoguće da Jevreji koji su vijekovima živjeli odvojeno jedni od drugih koegzistiraju u svojoj državi.
Međutim, antisemitski talas koji je opustošio Francusku tokom “Drajfusove afere” preobrazio je njegovo mišljenje. Teodor Hercl je ispratio ovaj slučaj iz 1894. godine kada je Alfred Drajfus, jevrejski kapetan u francuskoj vojsci, pogrešno optužen za špijunažu. Iako Hercl u početku nije vjerovao u njegovu nevinost, na kraju se predomislio i bio je impresioniran silovitošću antisemitskih demonstracija organizovanih protiv njega.
Sam Hercl je kasnije izjavio: “Ono što me je učinilo cionistom bilo je Drajfusovo suđenje”.Hercl se uvjerio da je integracija Jevreja u evropska hrišćanska društva nemoguća. Umjesto toga rješenje prema njegovom mišljenju je bilo da emigriraju u svoj dom. U početku nije bio siguran gdje se on nalazi, a čak je razmišljao i o Južnoj Americi.
Godine 1896. objavio je knjigu “Jevrejska država”, u kojoj se Palestina pojavljuje kao opcija. Hercl je verovao da ova emigracija može eliminisati antisemitizam: nejevreji će promeniti svoje mišljenje o Jevrejima tako što neće morati da žive sa njima i tako što će zadržati imovinu emigranata. Takođe je smatrao da će uspeh koji će Jevreji imati u stvaranju prosperitetne države izazvati divljenje.
Suprotno očekivanjima, knjiga je imala mali uticaj, pa je Hercl uz pomoć svoje široke mreže kontakata koje je stekao kao dopisnik, putovao u razne zemlje kako bi se sastao sa političarima i drugim ličnostima i ubijedio ih na potrebu da podrže njegovu ideju. Ali ni diplomatska turneja nije dala rezultate. Štaviše, jevrejska bankarska porodica Rotšild odbila je da finansira projekat.
“Ako ne mogu da pokorim moćnike, ubijediću običan narod”
Jednom prilikom je izjavio, Hercl. Tako je u stvari nastala ideja o stvaranju cionističke organizacije, što je dovelo do sazivanja prvog cionističkog kongresa u Bazelu. Da bi ga organizovao, Hercl se upustio u prepiske sa cionistima u mnogim zemljama i osnovao list Die Welt. Njegovo prvo izdanje pojavilo se sa prvom stranom u žutoj boji, što je u srednjem vijeku bila boja trake koja se koristila za razlikovanje Jevreja.
Kongres je imao uticaj: cionistička udruženja su umnožila svoje članove, dok mu je jevrejska štampa posvećivala veliku pažnju. Logično, uslijedio je i Drugi cionistički kongres, 1898. godine, koji je imao još veći uticaj jer su prisustvovali delegati iz cijelog svijeta, uključujući žene. Tada je odobreno i stvaranje banke sa ciljem kupovine zemlje za emigrante u Palestini i dizajnirana je zastava koja bi na kraju inspirisala izraelsku iz 1948.
Hercl kao predsjednik Svjetske cionističke organizacije, nastavlja svoje diplomatske misije. Godine 1898. sastao se sa kajzerom u Palestini kako bi naveo Njemačku da se obaveže na uspostavljanje jevrejskog protektorata u novoizabranom domu, a 1901. je izdejstvovao i audijenciju kod sultana Abdul Hamida II, kako bi ga ubijedio da dodjeli autonomiju jevrejskoj državi unutar Osmanskog carstva i nije uspio.
Stoga je Hercelova posljednja nada bila Velika Britanija, u čijoj prestonici Londonu je 1900. godine, održan Četvrti kongres. Tadašnji britanski sekretar za kolonije Džozef Čemberlen, sastao se sa Herclom u nekoliko navrata da bi razgovarali o ovoj stvari. U početku je predlagano da Britanci Jevrejima omoguće protektorat na egipatskom Sinaju, ali su oni to odbili i bili su voljni da impredaju samo dio onoga što je danas Kenija.
Diskusija o ovoj ponudi podijelila je cionistički pokret, jer su neki smatrali da bi prihvatanje značilo odustajanje od Palestine. Jedna od posljednjih Herclovih akcija bila je da ubijedi Šesti cionistički kongres, održan u Bazelu 1903. godine, da razmotri ovu opciju, ali ga je bolest u tome spriječila. Preminuo je godina dana kasnije.
Nakon Herclove smrti, cionizam je ostao manjinska struja među Jevrejima, ali je postao svjetski pokret. Postepena emigracija u Palestinu je dobijala na snazi, a stvaranje jevrejske države bilo je sve bliže.
