BANJALUKA, PRNJAVOR – Već 32 godine u svijetu, ali i kod nas, obilježava se Međunarodni dan starijih osoba 1. oktobra, a kako ističu mnogobrojna istraživanja, osobe se najbolje prilagođavanju starenju i penzionisanju kada zadržavaju određene aktivnosti koje su približne onima koje su imali u srednjoj dobi.
Da građani u Republici Srpskoj uveliko rade i aktivni su i u trećoj životnoj dobi, potvrđuje nam podatak da najstariji zaposleni penzioner u Republici Srpskoj ima čak 95 godina, a više od 7.000 penzionera na neki način je zaposleno, potvrđeno je za “Nezavisne novine” iz Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS.
“Prema evidencijama Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, na dan 31. jula 2023. godine, prijavljena su 7.924 osiguranika koji imaju istovremeno i status korisnika prava, od čega je 7.386 korisnika starosnih i 538 korisnika invalidskih penzija”, navode iz Fonda PIO.
Napominju da su djelatnosti koje najviše privlače korisnike prava na penziju najčešće građevinarstvo, saobraćaj i prehrambena industrija.
“Tu su i telekomunikacije, rudarstvo i dr., gdje se najčešće traže stručnjaci sa odgovarajućom licencom, potom oblast zdravstva, visokog obrazovanja, komercijalna poljoprivredna gazdinstva, ljekari, advokati, zajednice etažnih vlasnika. Bitno je napomenuti da se, u skladu sa članom 87. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, pravo na starosnu i invalidsku penziju obezbjeđuje nakon prestanka osiguranja. Nakon što ostvare pravo na penziju, korisnici prava na starosnu i invalidsku penziju mogu da zasnuju radni odnos, odnosno steknu ponovo status osiguranika u skladu sa Zakonom o radu, dok se korisniku porodične penzije obustavlja isplata penzije za period osiguranja, a preostalim korisnicima se određuje novi iznos penzije”, kazali su iz Fonda PIO.
Da je i te kako korisno ostati aktivan i kada se ode u penziju, potvrdio je u razgovoru za “Nezavisne novine” i Ratko Trifunović, predsjednik Udruženja penzionera Republike Srpske, koji je naglasio da će Međunarodni dan starijih osoba biti obilježen širom Srpske, u organizaciji opštinskih i gradskih udruženja penzionera.
“Mnogi penzioneri rade, jer imaju priliku, a ne toliko iz potrebe da povećaju svoj prihod. Ima dosta penzionisanih pripadnika MUP-a RS koji mlađi odu u penziju, pa pronađu zaposlenje kao obezbjeđenje u nekim firmama i slično. Veoma je bitno da i u trećoj dobi ostanu aktivni, a kao što sama riječ udruženje kaže, mi smo tu da se družimo zajedno. Banjalučko udruženje penzionera, kao najveće u Srpskoj i koje ima 41.000 članova, obilježiće ovaj dan 5. oktobra, dok su u Novom Gradu predviđene aktivnosti za 7. oktobar. Naša udruženja već u septembru počnu sa obilježavanjem ovog dana, pa sve do 10. oktobra. Tokom cijele godine imamo raznorazne aktivnosti, družimo se, igramo šah, odlazimo na izlete”, objašnjava Trifunović i napominje da je veoma bitno da svaki pojedinac ima plan kako će sebi osmisliti život nakon prestanka radnog odnosa.
Da je bitno spreman i aktivan dočekati treću životnu dob i uživati u blagodatima penzionisanja, potvrdio je u razgovoru za “Nezavisne novine” i psiholog Aleksandar Milić.
“Ljudi su tokom svojih životnih aktivnosti okupirani radom i doživljavaju prijatnosti i ugode na poslu. Stimulisani su i materijalno i nematerijalno da budu u komunikaciji i aktivitetu. Mnogi ne očekuju tu težinu prekida radnog odnosa, a mnogi je dožive.
Penzionisanje bez određenih priprema šta raditi poslije tog dana dovodi do jednog vida izolacije i odvajanja i povlačenja iz društvenih tokova”, kaže Milić i dodaje da, ipak, mnoge osobe penzionisanje dožive kao prednost i priliku za zasluženi odmor.
“Međutim, pasivizacija nikada nije pomogla ljudima u trećoj dobi i zato treba raditi s tim ljudima i pripremiti ih na nove aktivitete. Ja, kada sam u kontaktu sa tim ljudima, uvijek ih pitam koliko su radno aktivni, bez obzira na to da li su formalno u penziji ili ne. Dio njih nastavlja radne aktivnosti u svojoj profesiji, a dio se okupira porodicom, unucima, imanjem, vikendicama i drugim aktivnostima koje su vrlo korisne i obezbjeđuju sebi zadovoljstvo i sreću”, kazao je Milić.
Prnjavorčanin Nikola Šušak trenutno je zaposlen kao vozač autobusa u preduzeću “Jelić Tours”, dok je pravo na penziju ostvario je 3. avgusta 2011. godine, a kako kaže za “Nezavisne novine”, radiće dok ga zdravlje služi.
“Shvatio sam da je za mene bolje da radim, jer sam od malih nogu naučio da budem aktivan i da zarađujem. Motiv je svakako i finansijska situacija, koja nigdje nije savršena i dobra, ali ja svoj posao volim da radim. Naši stari kažu, čovjek, dok radi nešto, i vrijedi, a i zdravstveno sam dobro, tako da ću raditi dok ima potrebe i dok me zdravlje služi, jer ovo je vrlo težak i odgovoran posao, nije za svakoga i mnogi ga izbjegavaju “, kaže kroz osmijeh Šušak.
