Danas ovo ime svi povezuju sa grend slemom u Parizu, a ne znaju da je Rolan Garos bio poznati avijatičar i izumitelj patenta koji je omogućio pilotima da pucaju iz mitraljeza na neprijatelje.
Kada se spomene Rolan Garosa, većina odmah pomisli na prestižni grend slem turnir u tenisu koji se održava svakog proljeća u Parizu. Malo njih zna da je Ežen Adrijen Rolan Žorž Garos, rođen 1888. godine na ostrvu Reinion u Indijskom okeanu, bio strastveni aviatičar.
Prelijetanje Mediterana za manje od 6 sati i odlazak u rat
Svi koji su ga poznavali opisivali su ga kao čovjeka prodornog pogleda, sa brkovima stilizovanim po poslednjoj modi. Pored toga on je bio i neustrašiv, a od malih nogu fasciniran avionima.
Vremenom je ova ljubav prerasla u mnogo više, i on je 1913. godine postao prvi pilot koji je preletio Mediteran od francuskog gradića po imenu Frežis do Bizerte u Tunisu za manje od šest sati. Podvig mu je donio određenu reputaciju i slavu, ali je i preusmjerio tok njegov život nakon izbijanja Prvog svetskog rata.
Rolan nije mnogo čekao da se dobrovoljno prijavi u vazduhoplovne snage. I tu dolazimo do dijela gdje postaje zanimljivo, jer se prvi avioni nisu koristili za direktnu borbu, već samo za izviđanje, a mnogi piloti su tek kasnije sa sobom počeli da nose pištolje ili puške. Jedan od razloga zašto se nije ratovalo avionima je bio i taj što nije postojao način da neki od metaka ne završi u propeleru. Stoga je Rolan zajedno sa inženjerom Rejmondom Saunijerom, došao na ideju da napravi sistem sinhronizacije koji bi pilotu omogućio da mitraljezom puca na neprijatelja.
#OTD 1915 French pilot #RolandGarros is shot down & glides to a landing on the German side of the lines during #WWI pic.twitter.com/o4acOm6gvE
— The Memorial Mob 🇬🇧 (@Thememorialmob) April 18, 2016
Iako ovaj patent nije u potpunosti bio usavršen kada ga je 18. aprila 1915. godine njemačka protivvazdušna odbrana pogodila i srušila iza njemačkih linija – on će poslužiti kao uzor. Naime, Garos tada nije stigao da uništi svoju letelicu prije nego što su je se dokopali neprijatelji pa su mitraljez i rotor za sinhronizaciju ostali netaknuti. Avion je konfiskovan i odnesen u hangar, gdje su ga njemački inženjeri ispitivali i usavršili, dodajući mu zupčanik sa prekidačem. Sa njim je mitraljez mogao da puca sinhronizovano kroz propelere aviona, a samim tim njemački avioni su počeli da obaraju savezničke eskadrile na francuskom nebu mnogo efikasnije.
1 April 1915, Roland Garros, French #WW1 fighter pilot, achieved first ever shooting-down of an aircraft by firing through tractor propeller. 17 days later, shot down & became PoW. Feb 1918, escaped, died in combat 5 Oct 1918. 1928, tennis stadium in Paris named in his memory. pic.twitter.com/EE2162pGVz
— Revd Nicholas Pye (@RevdPye) April 1, 2022
S druge strane, Garos je naredne tri godine proveo u zatvoru u Magdeburgu u Njemačkoj, prije nego što je izveo spektakularno bjekstvo. Zajedno sa još jednim pilotom, po imenu Anselm Maršal. I to tako što su se prerušili u stražare i uspješno prešli granicu sa Holandijom. Međutim, njihov put se tu nije završio i oni su otišli za London a potom i Pariz, gdje je protogonista priče dočekan poput heroja.
Odmah po povratku u domovinu, on je nastavio tamo gdje je i stao. Ali samo 35 dana pred kraj rata i nekoliko prije svog 30. rođendana, oboren je od strane njemačkog pilota Hermana Habiha. Prilikom pada njegovog aviona Fokera D VII, Garos je poginuo i zauvijek otišao u istoriju.
On nikada nije bio profesionalni igrač tenisa, ali je imao gomilu prijatelja među ljudima iz “bijelog sporta”. Pa je tako 1928. godine, prilikom izgradnje stadiona na kojem su čuveni Musketari – francuski teniseri Rene Lakosta, Anri Koše, Žak Brunjon i Žan Borotra branili titulu u Dejvis kupu, odlučeno da dobije ime po njemu u čast vrijednosti koji je njegovao.
Izvor: nationalgeographic.rs
