Kabinet visokog predstavnika Evropske unije za zajedničku spoljnu politiku i bezbjednost Josepa Borrella je sastavio prijedlog paketa mjera usmjerenih protiv Vlade Kosova i premijera Aljbina Kurtija za koje se smatra da nemaju političku volju da preduzmu neophodne mjere u pravcu deeskalacije situacije na sjeveru Kosova.
Kako Radio Slobodna Evropa saznaje iz diplomatskih izvora, među predloženim mjerama koje je sačinio Borrellov kabinet je obustavljanje slanja pozivnica na događaje na visokom nivou i bilateralne posjete (na Kosovu) osim onih koje su usmjerene na rješavanje krize na sjeveru zemlje.
Takođe, predlaže se smanjenje prisustva na javnim događajima vezanim za finansijsku saradnju EU, koji uključuju članove Vlade Kosova.
Predlaže se i obustava značajnog finansiranja od EU počev od suspenzije odobravanja i implementacije prijedloga koje je Kosovo podnijelo na posljednjoj rundi Investicionog Fonda za Zapadni Balkan te suspenzija nekih pododbora između EU i Kosova u okviru Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.
Portparol EU Peter Stano je potvrdio u utorak da je kabinet šefa evropske diplomatije podijelio sa državama članicama EU “nacrt mjera koje treba preduzeti ako premijer Kurti ne preduzme adekvatne i hitne korake za deeskalaciju situacije i smanjenje tenzija”.
Diplomatski izvori iz više država članica su za RSE potvrdili da države članice EU nisu obavezane da sprovedu predložene mjere, ali se od njih svakako očekuje da oni iste ispoštuju.
Neki diplomatski izvori su nagovijestili da su pojedine države EU “već preduzele neke svoje mjere” koje su slične sa nekim elementima u paketu prijedloga koji je sastavio kabinet Josepa Borrella.
EU je 3. juna zatražila od kosovskih vlasti da postupi na neeskalirajući način i da odmah obustavi policijske operacije u blizini opštinskih zgrada na sjeveru Kosova, kao i da novoizabrani gradonačelnici u četiri opštine na sjeveru privremeno obavljaju dužnosti u drugim prostorijama mimo opštinskih zgrada te da se što prije moguće raspišu prijevremeni izbori.
EU je također upozorila da je spremna da preduzme mjere protiv onih političara koji odbijaju da preduzmu mjere ka smirivanju situacije. Ove zahtjeve su šefu kosovske Vlade prenijeli i evropski i američki izaslanici, Miroslav Lajčak i Gabriel Escobar tokom prošlosedmične posjete Prištini. Međutim, kako je Radio Slobodna Evropa javio, oni nisu dobili garancije Kurtija da će svi zahtjevi biti ispoštovani.
Premijer Kosova Albin Kurti je 13. juna potvrdio da je predstavnicima KVINTA-e (SAD, Velika Britanija, Francuska, Njemačka i Italija) prenio prijedlog za smanjenje tenzija na sjeveru Kosova te da je isti već proslijedio i Borrellu. Kurtijev plan od pet tačaka obuhvata identifikaciju, krivično gonjenje i suđenje svim pripadnicima kriminalnih grupa koje su napale policiju, NATO snage i novinare, povlačenje nasilnih trupa sa teritorije Kosova i zabranu krivičnih djela protiv institucija Kosova.
Komentarišući sadržaj pisma, portparol EU Peter Stano je ocijenio da “do sada nismo vidjeli nikakve odlučne i hitne korake premijera Kurtija potrebne za deeskalaciju situacije”.
