Danas je srijeda, 11. oktobar, 286. dan 2023. Do kraja godine je 81 dan.
1521 . – Papa Lav Deseti engleskom kralju Henriju Osmom – koji je 12 godina kasnije osporio autoritet Rimokatoličke crkve, a 1534. se proglasio poglavarom Anglikanske crkve, nezavisne od Rima – dodijelio titulu “branitelj vjere”, jer je kralj objavio knjigu u kojoj je osudio ideje njemačkog vjerskog reformatora Martina Lutera.
1531 . – Vojska švajcarskih rimokatoličkih kantona kod Kapela porazila je snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika, a u bici je poginuo protestantski vjerski reformator Ulrih Zvingli, jedan od najvećih teologa reformacije.
1579 . – Turskog velikog vezira srpskog porijekla Baju Sokolovića, poznatog kao Mehmed-paša Sokolović, prema nalogu njegovih neprijatelja ubio je jedan derviš. Zahvaljujući Mehmed-paši Sokoloviću Otomansko carstvo vodilo je popustljivu politiku prema Srbima, davalo im povlastice za podizanje manastira, otvaranje štamparije i obnavljanje Pećke patrijaršije 1557, čiji je prvi patrijarh bio njegov brat Makarije Sokolović. U srpskim zemljama Mehmed-paša je podigao mnoge zadužbine, uključujući znameniti most na Drini u Višegradu.
1806 . – Rođen srpski knez Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Đorđa Petrovića – Karađorđa. U vrijeme njegove vladavine donesen je Građanski zakonik i reformisano sudstvo. Srbiji su 1856. na Pariskom kongresu date garancije velikih sila i objavljeno “Načertanije” Ilije Garašanina. Poslije svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića na prijesto su ga 1842. doveli ustavobranitelji.
1851 . – Rođen srpski kompozitor i horovođa Josif Marinković, član Srpske kraljevske akademije, koji je najveći dio stvaralaštva posvetio herojskoj romantičarskoj muzici, znatno je obogativši u tehničkom i izražajnom pogledu. Njegove solo pjesme i mnoge horske kompozicije uz pratnju klavira poseban su doprinos srpskoj muzici. Završio je Orguljašku školu u Pragu i u Beogradu je bio dirigent Pjevačkog društva “Obilić”. Djela: horovi”Narodni zbor”, “Junački poklič”, “Kola”, “Potočara”, “Zadovoljna reka”, solo pjesme”Čežnja”, “Kaži mi, kaži, Stojanke”, crkvena muzika: “Liturgija”, “Pomen”, “Carju nebesni”, “Opelo”.
1896 . – Umro austrijski kompozitor i orguljaš Anton Brukner, kasnoromantičar koji je stvarao pod uticajem Ludviga van Betovena i Riharda Vagnera. Djela : devet simfonija, osam misa, kantate.
1899 . – Počeo trogodišnji Burski rat između južnoafričkih burskih država i Velike Britanije.
1942 . – U selu Kriva Reka kod Brusa njemački i bugarski vojnici su u Drugom svjetskom ratu zatvorili sve stanovnike u crkvu i digli je u vazduh, usmrtivši 320 civila, uglavnom žena i djece.
1946 . – Zbog krivičnih djela protiv naroda i države Vrhovni sud Hrvatske je poslije višemjesečne rasprave izrekao presudu ratnim zločincima – Erihu Lisaku na smrt, a rimokatoličkom nadbiskupu Alojziju Stepincu i Ivanu Šaliću na višegodišnji zatvor.
1962 . – Papa Jovan Dvadeset Treći otvorio Drugi vatikanski sabor, prvi takav skup poslije 1870. godine, na kojem je nagovijestio reforme.
1963 . – Umro francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto, član Francuske akademije. Često je mijenjao stav i stil i oprobao se kao pjesnik, romansijer, pisac drama, kritičar, slikar, režiser i filmski scenarista. Djela : romani”Strašna djeca”, “Tomas varalica”, pozorišni komadi”Pisaća mašina”, “Strašni roditelji”, “Orfej”, “Edip”, “Antigona”, filmovi “Ljepotica i zvijer”, “Orfejev testament”.
1963 . – Umrla francuska pjevačica italijanskog porijekla Edit Pjaf, zvijezda kabarea i simbol francuske šansone. Takođe je komponovala šansone i pisala tekstove za njih. Djela : autobiografije “Moj život”, “Na balu uspjeha”.
1976 . – U Kini pod optužbom za zavjeru uhapšena”četvoročlana banda” – Mao Ce Tungova udovica Đang Ching i tri bivša visoka funkcionera.
1977 . – U atentatu ubijen predsjednik Sjevernog Jemena pukovnik Ibrahim al Hamdi.
1980 . – Dva sovjetska kosmonauta okončala do tada najdužu kosmičku misiju, boraveći u brodu “Saljut 6” 185 dana u svemiru.
1988 . – Govor pape Jovana Pavla Drugog prekinut je u Evropskom parlamentu u Strazburu kad je britanski poslanik iz Sjeverne Irske – protestantski sveštenik Jan Pejzli počeo da uzvikuje “antihrist”, razvivši transparent na kojem je pisalo “Jovan Pavle Drugi antihrist”.
- – Na stadionu “1. maj” u sjevernokorejskom glavnom gradu Pjongjang oko 150.000 gledalaca je oduševljeno pozdravilo pobjedu fudbalske reprezentacije Sjeverne Koreje nad Južnom Korejom rezultatom 2:1 u istorijskom prijateljskom meču, prvom sportskom nadmetanju na domaćem tlu ekipa podijeljene zemlje.
1993 . – Na norveškog izdavača Vilijama Nigarda, koji je štampao “Satanske stihove” britanskog pisca indijskog porijekla Salmana Ruždija, u Oslu je pucao i teško ga ranio jedan islamski terorista.
2000 . – Evropske zemlje počele ukidanje sankcija Jugoslaviji.
2013 . – Bivši SS oficir nacistički zločinac Erih Pribke, odgovoran za jedan od najtežih masakara u Italiji, umro u Rimu u 101. godini. Pribke je bio osuđen na kaznu doživotnog zatvora zbog masakra kod Ardeatinskih jama u blizini Rima, u kome je u martu 1944. ubijeno 335 muškaraca, mahom dječaka, a među ubijenima je bilo i Jevreja.
(Nezavisne)
