U novembru 2022, svjetska populacija je dostigla broj od osam milijardi ljudi. Istovremeno, dvije trećine ljudi na planeti već živi u područjima gdje je stopa nataliteta pala ispod tzv. “nivoa zamjene” od 2,1 rađanja po ženi, ukazuje se u najnovijem izvještaju o stanju svjetskog stanovništva Populacionog fonda UN (UNFPA).
Smanjenje stope mortaliteta i fertiliteta dešava se svuda, ali negdje je do toga došlo prije nego kod ostalih, navodi se u izvještaju “Osam milijardi ljudi, beskonačne mogućnosti: prilika za prava i izbore”.
Zbog toga ponegdje postoji zabrinutost zbog “previše”, a ponegdje zbog “premalo” ljudi.
Uznemirenost zbog “premalo” ljudi je posebno raširena u istočnoj Evropi, gdje niska stopa fertiliteta ide ruku pod ruku sa visokom stopom emigracija.
Kao rezultat toga došlo je do pada broja stanovnika, u nekim slučajevima i za više od 25 odsto od početka devedesetih, ukazuje se u izvještaju.
Balkanska dijaspora je ogromna. Procjenjuje se da 53 odsto ljudi rođenih u BiH živi u inostranstvu, 45 odsto rođenih u Albaniji, a 12 odsto rođenih u Srbiji, prema podacima Portala za migracije iz 2021.
U izvještaju UNFPA se ukazuje da zato ne čude inicijative balkanskih vlada da dijasporu vrate u domovinu.
Dodaje se da Srbija ima sofisticiranu kombinaciju poreskih olakšica i pomoći za pokretanje biznisa u zemlji, dok Hrvatska nudi subvenciju do 26.000 evra za pokretanje firme.
Nisu samo vlade te koje nude ljudima pomoć da se vrate u zemlju rođenja. U Srbiji NVO “Tačka povratka” ima misiju da stvori bolju klimu za povratnike.
“Kada sam odlučila da se vratim u Srbiju, obratila sam se ‘Tački povratka’. Imala sam šansu da vidim koje su stvari slične kao u Zapadnoj Evropi, i moj kvalitet života je sada mnogo bolji”, kaže Ivana Zubac, finansijska inspektorka koja je provela 20 godina u Zapadnoj Evropi i sada pomaže u snalaženju novim povratnicima.
I Jelena Perić, pedijatrijska sestra, vratila se iz Minhena u Srbiju. U Njemačkoj je radila od 2011. godine. Ona je podršku dobila od njemačke organizacije GIZ.
“Htela sam da pomažem porodicama oko dojenja, što nije baš popularno u Srbiji”, kazala je, prenosi serbiantimes.
U izvještaju se navodi da u Srbiji živi 7,1 milion stanovnika, od čega je 15 odsto starosti od 0 do 14 godina, od 10 do 19 – 10 odsto, od 10 do 24 – 15 odsto, od 15 do 64 godine – 65 odsto, a starijih od 60 – 20 odsto.
Žene u Srbiji u prosjeku rađaju 1,5 djece, a očekivani životni vijek je 72 godine, navodi se u izveštaju.
(Nezavisne)
