Nastavljamo razgovore sa srpskom crkvom, poručuju iz MPC.
Da li je „Makedonska pravoslavna crkva” (MPC), Ohridska arhiepiskopija, od ponedeljka u kanonskom jedinstvu sa svim pravoslavnim pomesnim crkvama i da li je ona sada ravnopravna s njima, posle odluke Sinoda Vaseljenske patrijaršije da je primi u liturgijsku zajednicu? Ako bi se sudilo po reakcijama državnih zvaničnika Severne Makedonije – jeste. Premijer Dimitar Kovačevski objavio je na svom fejsbuk nalogu da „iako ovim činom nije rešen konačni status… najvažniji korak je završen… Naša pravoslavna crkva je u zajednici sa svim pravoslavnim crkvama i ovo je istorijski dan posle sedam decenija potpune izolacije”. Do kanonskog jedinstva sa svim pomesnim crkvama, međutim, predstoji još koraka, na šta podseća Sinod MPC u svom jučerašnjem saopštenju. Zahvaljujući „najsrdačnije” patrijarhu vaseljenskom Vartolomeju za sinodski akt kojim su njihove eparhije primljene u kanonsko i liturgijsko jedinstvo sa Carigradom, Sinod istovremeno obaveštava javnost da nastavlja razgovore sa Srpskom pravoslavnom crkvom „do konačnog rešavanja pitanja kanonskog statusa naše crkve, kako je preporučila i Carigradska patrijaršija”, kako je navedeno u saopštenju objavljenom na sajtu MPC.
Prethodno, Sveti sinod Vaseljenske patrijaršije saopštio je da je raspravljajući o apelu pomesne crkve Majci crkvi i ponovljenim pozivima države Severne Makedonije, Vaseljenska patrijaršija odlučila da primi u liturgijsku zajednicu jerarhiju, sveštenstvo i vernike u Severnoj Makedoniji koje predvodi arhiepiskop Stefan, zaceljujući na taj način ranu raskola. „Ostavlja se na najsvetijoj Crkvi Srbije da uredi administrativna pitanja koja postoje između nje i crkve u Severnoj Makedoniji, u skladu sa svetim kanonima i crkvenim predanjem”. Konačno, priznaje se „Ohridska” kao naziv ove crkve, imajući u vidu, kako se navodi, da je oblast njene jurisdikcije u granicama države Severne Makedonije, a ne koristi se naziv „makedonska” ili neka druga izvedenica od reči „Makedonija”.
Srpska pravoslavna crkva nije se do zaključenja ovog broja zvanično oglašavala o najnovijoj odluci Carigrada, pa će javnost sačekati da čuje njen stav o ovom pitanju i eventualno razreši dilemu šta spada u administrativna pitanja koje treba da razreše „najsvetija Crkva Srbije” i MPC.
Zanimljivo je, međutim, da je samo nekoliko dana pre odluke Carigrada, jedan episkop i član Svetog arhijerejskog sinoda sa mnogo optimizma govorio o rešavanju „makedonskog pitanja” vladika zvorničko-tuzlanski Fotije, u besedi posle liturgije na Đurđevdan, rekao je da su se tih dana srpski patrijarh Porfirije i episkopi, među kojima je bio i on, sastali s predstavnicima Makedonske pravoslavne crkve u Eparhiji niškoj, a dijalog opisao kao „dijalog ljubavi, vere i nade”.
„Nadamo se, ako Bog da, da bi moglo da se desi, da se MPC, tj. Ohridska arhiepiskopija ponovo na majskom Saboru u Beogradu vrati u kanonsko jedinstvo sa SPC, a time i u kanonsko jedinstvo sa svim pomesnim pravoslavnim crkvama u vaseljeni. To je veliki podvig koji stoji pred nama i ako Bog da molitvama Svetoga vladike Nikolaja ohridskog i žičkog, molitvama Svetog Kirila i Metodija, Svetog Klimenta i Nauma i drugih svetitelja naših, da se vaspostavi to jedinstvo, da se isceli raskol koji je od 1967. postojao. Sada smo na pragu da se to reši”, rekao je tada vladika Fotije.
Između tog praga i konačnog rešenja, posle svega tri dana, objavljena je odluka Carigrada o stupanju u liturgijsko jedinstvo sa Ohridom. Blizu rešavanja statusa MPC, dve strane su bile i 2002. godine, igrom slučaja takođe u Nišu, gde su predstavnici srpske i makedonske jerarhije potpisali sporazum po kojem je MPC dobila najširu autonomiju unutar SPC. Sporazum je, kasnije, u Skoplju odbačen i nikada nije zaživeo.
Objavljujući prve vesti o odluci Sinoda Vaseljenske patrijaršije, grčki mediji, ali i oni u Severnoj Makedoniji, dodavali su i da ona ne znači da je crkva dobila autokefalnost, a u sinodskom saopštenju se ne pominje ni njena autonomija.
Iz saopštenja Carigrada u tri tačke proizilazi da Sinod Vaseljenske patrijaršije neke stvari ipak jeste rešio: u imenu crkve nema prideva „makedonska” i nema crkvene dijaspore, odnosno eparhija van granica Severne Makedonije. Prema podacima sa sajta MPC, uz 12 eparhija unutar Severne Makedonije, ima još četiri eparhije van njenih granica (Američko-kanadska, Evropska, Australijsko-novozelandska i Australijsko-sidnejska), a dvojica vladika „iz dijaspore” su i članovi Sinoda MPC (američko-kanadski Metodije i evropski Pimen). U nameri da „zaceli ranu raskola“, ostalo je nepoznato kakav će biti status ovih eparhija i sa kim MPC treba da reši to „administrativno pitanje”.
Ruska crkva priznaje kanonska prava SPC
Ruska pravoslavna crkva priznaje isključiva kanonska prava Srpske pravoslavne crkve u Severnoj Makedoniji, rekao je sekretar Odeljenja za spoljne crkvene veze Moskovske patrijaršije protojerej Igor Jakimčuk.
Kako prenosi „Sputnjik”, on je naglasio da će „stav ruske crkve pre svega uzeti u obzir pristup tom problemu srpske crkve”.
Izvor: Politika/Jelena Čalija
