Na adresu Centralne banke Bosne i Hercegovine od početka ove godine na vještačenje je pristiglo 629 krivotvorenih novčanica i kovanog novca svih valuta i apoena, a među njima i evri, dolari i franci.
Kako su istakli iz Centralne banke BiH za “Nezavisne novine“, zaprimljeno je 398 krivotvorenih novčanica i 231 falsifikovana kovanica.
“U pogledu apoenske strukture, najviše krivotvorenih novčanica je bilo u apoenima od 100 KM, 144 komada, i 50 KM, 59 komada, dok je kod falsifikovanih kovanica najveći broj u apoenu od jedne marke,182 komada”, naveli su iz Centralne banke BiH.
Lažnog novca bilo je i među evrima, pa je tako registrovano 140 krivotvorenih novčanica, a najviše u apoenu od 200 evra, čak 53 komada.
“Zatim je bilo 20 falsifikovanih novčanica američkog dolara, od čega najviše u apoenu od 100 USD – 17 komada, te jedan krivotvoreni švajcarski franak u apoenu od 100 CHF”, ističu iz CB BiH.
Krajem aprila ove godine banjalučka policija uputila je apel građanima da budu oprezni prilikom prometovanja novcem i da u slučaju da posumnjaju da je novčanica lažna to i prijave policiji.
Inače, apel je uslijedio nakon što su otkriveni i uhapšeni Slovenci Stefan Mariano Tovilović Kalamanda (25) iz Ljubljane i Art Okorn (21) iz Kranja, osumnjičeni da su na više lokacija puštali u opticaj lažne novčanice od 200 evra. Nakon hapšenja predati su u nadležnost Tužilaštva BiH.
Krajem jula Sud BiH je donio i javno objavio prvostepenu presudu u predmetu Stefan Mariano Tovilović Kalamanda i Okorn Art, kojom su optuženi oglašeni krivima što su radnjama opisanima u izreci presude počinili produženo krivično djelo krivotvorenje novca.
“Sud je optuženima izrekao kaznu zatvora u trajanju od po jedne godine. Optuženi se terete za počinjenje krivičnog djela krivotvorenje novca”, naveli su iz Suda BiH.
Iz Centralne banke BiH objasnili su i na šta građani treba da obrate pažnju.
“Kod prepoznavanja krivotvorina konvertibilne marke potrebno je obratiti pažnju na to da, osim papira, koji je specifičan i može se na dodir razlikovati od običnog papira, novčanice sadrže zaštitna obilježja koja se mogu provjeriti bez upotrebe bilo kakve dodatne opreme”, ističu iz CB BiH.
Kako navode, kada se novčanica okrene prema svjetlu, u papiru se mogu vidjeti vodeni znak i zaštitna nit.
“Novčanice imaju i duboku štampu koja se može osjetiti pod prstima, portret i tekstovi na licu kod KM novčanica. Postoje i optički promjenljiva obilježja koja mijenjaju izgled ili boju pri promjeni ugla pod kojim se novčanica posmatra”, kažu oni za “Nezavisne novine”.
Dodaju da o svim ovim obilježjima CB BiH obavještava javnost prilikom puštanja u opticaj novih serija novčanica, a informacije su dostupne i na veb-stranici banke.
“Preporučljivo je provjeriti što više ovih obilježja na sumnjivoj novčanici, pa i uporediti ih s obilježjima na drugoj novčanici koja nije sporna. Osim ovih zaštitnih obilježja, postoje i obilježja koja se provjeravaju upotrebom odgovarajuće opreme, a koju koriste banke i druge institucije”, navode oni.
