Smatra se da ova udarna konjanička sila vodi poreklo od srpskih srednjovekovnih plaćenika.
12. septmebar 1683. godina je, a Beč se nalazi pod opsadom već dva meseca. Preko 100.000 turskih vojnika predvođenih Kara Mustafa-pašom se nalazi ispod gradskih zidina koje brani oko 10.000 habzburških vojnika. Oni, s druge strane, se grčevito drže u nadi da će uskoro stići pomoć od poljskog kralja Jan Sobejskog, jer su svesni da njihova utvrđena nisu građena da izdrže dugotrajne opsade.
I dok se poslednjim atomima snage odupiru pred ogromnom siliom, u daljini kao da se čuje šištanje. Odjednom zvuk postaje sve jači i jeziviji, a beli oblaci koji kao da lebde iznad konja kako se približavaju sve više dobijaju obličje. U pitanju je teška konjica poljske vojske po imenu krilati husari.
Panični strah obuzima turske vojnike i već u sledećem momentu njihovi prvi redovi su probijeni. Počinje povlačenje, ali veliki broj nikada neće uspeti da pobegne do granica Osmanskog carstva na sigurno.
Odakle vode poreklo prvi Husari?
Istorijski izvori navode da su prve husare činile grupe plaćenika iz Raške, koji su nakon turskog zauzimanja Srbije prelazili na teritorije Mađarske. U pitanju su bile jedinice lake konjice, a spekulacije su da ih je prvi u redove mađarske vojske uveo sin Janoša Hunjadija, po imenu Matija Korvin. Pod njegovom komandom, borili su se protiv Turaka, Čeha i Poljaka. Vremenom, oni postaju najzastupljeniji vid konjice, koji je angažovan na brojnim bojištima Evrope.
Početkom 16. veka, prve husarske jedinice se javljaju i u Kraljevini Poljskoj. Naime, Skupština je unajmila husarske konjanike iz Mađarske i od njih oformila puk. Vremenom, ova laka konjica je evoluirala u tešku – udarnu silu, ali i izgledom daleko spekatularniju od drugih evropskih jedinica husara.
Ko su bili krilati husari?
Naoružanje husara se razlikovalo od vojske do vojske, ali u Poljskoj oni su nosili kacige, lake oklope, sablju, palaš i ubodni mač, kasnije i pištolje, karabin, ali i koplje dugačko između 4 i 6 metara. Ono je u stvari smatrano glavnim oružjem ove vojske, a poreklo vodi od kraćeg srpskog šupljeg koplja – pravljenog od dve polovine jelovog drveta sa vrhom od kaljenog čelika i drvenom kuglom koja je služila kao brnaik za ruku.
Sedla su im bila lagana, a polukrvni arapski konji brzi i spremni da izdrže teret veći od 100 kilograma. Međutim, ono što je najviše izazivalo pažnje kada su krilati husari u pitanju, jesu kako ime kaže – krila pričvršćena za sedlo ili za leđa oklopa i savijena u luku iznad kacige. Dugo se verovalo da su ona korišćena prilikom boja da bi proizveli buku i na taj način uplašili konje suparničke vojske, danas se sumnja da su korišćeni samo u paradne svhe, a prema nekim teorijama da su ona našone kako bi se konji navikli na buku mašina koje su Osmanlije koristile da zaplaše životinje.
Epilog
Nakon razornog napada sa desnog boka, Kara Mustafa-paša je morao da se povuče ka Ugarskoj, a potom u Beograd. U međuvremenu, za strašan poraz ispod zidina Beča je čuo i sultan Mehmed IV. Toliko je bio ljut da je beogradskom paši naredio da mu odmah u Carigrad pošalje glavu velikog vezira.
Ovaj s druge strane je naređenje ispunio, 25. decembra 1683. godine i to tako što je organizovao pogubljenje svilenim koncem za Kara Mustafa-pašu.
