SARAJEVO, STRAZBUR – To što je Tanja Milašinović Martinović, zamjenica Ivana Orlića, ambasadora BiH u Savjetu Evrope, bila uzdržana o pitanju ulaska samoproglašenog Kosova u ovu organizaciju, izazvalo je lavinu reakcija u regionu, pa se tako političke stranke u Banjaluci svađaju o tome čiji je ona kadar, a iz Beograda stiže poruka da ko god je bio uzdržan, glasao je za.
Od juče, kada se sve izdešavalo, ključno je pitanje zašto je Milašinović Martinovićeva tako glasala, budući da BiH nije priznala nezavisnost Kosova, a potom je dilemu otklonio Orlić.
“Moja zamjenica je glasala po mojim uputama, a na osnovu instrukcije Ministarstva vanjskih poslova BiH i podijeljenog mišljenja Predsjedništva BiH. Ja nisam antisrpski ambasador, a moja zamjenica još manje i sve što radimo radimo u interesu BiH, uključujući i entitet Republiku Srpsku”, naveo je Orlić na Facebooku.
S druge strane, Elmedin Konaković, ministar inostranih poslova BiH, kaže da je iznenađen zbog reakcija koje su uslijedile.
“Iznenađen sam da je reakcija domaćih i međunarodnih krugova takva na suzdržan stav BiH. Čini mi se da bi se oni trebali ljutiti na neke druge ljude”, rekao je Konaković za “Nezavisne novine”.
Ipak, Kabinet srpskog člana Predsjedništva BiH Željke Cvijanović je još u petak, 21. aprila, obavijestio Stalnu misiju BiH pri Savjetu Evrope da je stav Cvijanovićeve da se glasa protiv otpočinjanja procedure u vezi sa članstvom samoproglašenog Kosova u Savjetu Evrope.
U dopisu koji je poslat Orliću, iz Kabineta Cvijanovićeve su podsjetili Stalnu misiju BiH pri Savjetu Evrope da BiH nije priznala nezavisnost Kosova.
“Shodno prethodno navedenom predstavnik BiH na sjednici Komiteta ministara Savjeta Evrope prilikom utvrđivanja dnevnog reda predmetne sjednice treba glasati protiv predloženog Dnevnog reda. Takođe, uvažavajući zvaničnu poziciju BiH spram nezavisnosti tzv. ‘Republike Kosovo’, Kabinet predsjedavajuće Predsjedništva BiH traži od predstavnika BiH pri Savjetu Evrope da glasa protiv otpočinjanja procedure povodom zahtjeva za članstvo tzv. ‘Republike Kosovo’ u Savjetu Evrope”, navodi se u dopisu iz Kabineta Cvijanovićeve.
Ipak, Milašinović Martinovićeva, čiju izjavu, uprkos pokušajima, nismo uspjeli dobiti, izabrala je opciju “uzdržana”, a uslijedile su i reakcije iz Beograda.
Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije, najavio je da će, nakon glasanja u Savjetu Evrope o Kosovu, doći do dubinskih i suštinskih promjena u spoljnoj politici Srbije, a po pitanju deklaracija i rezolucija i poručio “da ako neko ne poštuje teritorijalni integritet Srbije, zašto bi Srbija bili obavezna da poštuje njihov”. Kako je rekao, prekjuče je biti uzdržan u Savjetu Evrope bilo isto kao da su glasali za članstvo Kosova. Ministar spoljnih poslova Srbije Ivica Dačić ima direktnu poruku za BiH.
“Što se tiče BiH, da li je bilo nekad mog nastupa da nismo rekli teritorijalni integritet BiH. Sada kada neko to pita, bićemo uzdržani. Pa što bismo bili za teritorijalni integritet BiH, a da oni glasaju uzdržano”, istakao je Dačić.
Govoreći o tome da je BiH bila uzdržana, naveo je i da je to ironija.
“Zamislite kada bi se Republika Srpska sada prijavila za članstvo, kakva je to ironija i bezobrazluk, a nama drže predavanje da mi utičemo na rasturanje teritorijalnog integriteta BiH. Oni direktno učestvuju u rasturanju teritorijalnog integriteta Srbije”, rekao je Dačić.
Nenad Stevandić, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske, smatra da Tanja Milašinović Martinović nije imala nijedno pravno pokriće da bude uzdržana i da treba da podnese ostavku na mjesto zamjenika ambasadora BiH u Savjetu Evrope. Stevandić je naveo da Milašinovićeva nema nijedno pravno pokriće odlukama Predsjedništva, čija je predsjedavajuća Željka Cvijanović.
“Od nje ste dobili potpuno drugačiju instrukciju i glasali ste po instrukciji koju vam šalje ministar spoljnih poslova ili neko iz Ministarstva, a po Ustavu BiH za spoljnu politiku je nadležno Predsjedništvo”, izjavio je Stevandić.
Predsjednik Srpske Milorad Dodik izjavio je da je Milašinović Martinovićevu u Ministarstvo inostranih poslova BiH doveo PDP, a na trenutnu poziciju, mimo saglasnosti i volje Srba, poslala ju je Bisera Turković, prethodni šef bh. diplomatije. Dodik je na svom Twitter nalogu naveo da je Milašinović Martinovićeva bila ambasador u Londonu, Beču i otpravnik poslova u Briselu, sve kao kadar PDP-a.
“Pitao bih predsjednika PDP-a Branislava Borenovića ima li obraza, ali odgovor znam i ništa ne pitam”, naveo je Dodik, koji je i lider SNSD-a.
S druge strane, iz PDP-a su naveli da je samim uvidom u biografiju Milašinovićeve, a što je, ističu, jednostavno provjeriti, jasno da kadrovi PDP-a nemaju nikakve veze sa imenovanjima Milašinovićeve.
Komitet ministara Savjeta Evrope, dakle, odlučio je da se pokrene procedura za razmatranje zahtjeva Kosova za prijem u tu organizaciju, a protiv ovog prijedloga glasale su Mađarska, Rumunija, Kipar, Španija, Azerbejdžan, Gruzija i Srbija.
Uzdržani su bili BiH, Grčka, Slovačka, Moldavija i Ukrajina. Jermenija nije glasala. Zeleno svjetlo dale su 33 zemlje, među kojima su iz regiona Crna Gora, Slovenija, Sjeverna Makedonija, Hrvatska i Albanija. Zahtjev Prištine biće proslijeđen Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope.
Ambasadorka Srbije u Savjetu Evrope Aleksandra Đurović izjavila je da je niko nije iznenadio glasom “za”, ali da su je eventualno iznenadile pojedine zemlje koje su bile uzdržane. Ona je potvrdila da su uzdržane bile Grčka, Slovačka, BiH, Moldavija i Ukrajina i istakla da je Srbija od pojedinih zemalja iz te grupe imala uvjeravanja da će glasati protiv.
Portparol Evropske unije Peter Stano naveo je da su briselske institucije “primile na znanje” da je Srbija glasala protiv prihvatanja aplikacije samoproglašenog Kosova za članstvo u Savjetu Evrope.*
