Direktor Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas” Savo Štrbac je u pismu evropskim zvaničnicima i institucijama, kao i Centru “Simon Vizental” istakao da je najkontroverzniji i moralno uznemirujući prijedlog Hrvatske da na svoje kovanice evra stavi lik srpskog naučnika Nikole Tesle na šahovnici ravan hororu.
“To je isti simbol koji su hrvatske ustaše koristile prilikom ubijanja i protjerivanja Srba iz Smiljana rodnog mjesta Nikole Tesle”, naveo je Štrbac, podsjećajući da je u Smiljanu 1835. godine živjelo 479, a 2018. godine samo dva Srbina.
On je istakao da je ovaj hrvatski prijedlog duboko zabrinjavajući za nacionalno osjećanje srpskog naroda, a takođe se protivi i moralnim principima i vrijednostima EU, te zamolio da se prilikom odlučivanja uzme u obzir sve što je naveo, kao i da se toj temi pristupi nepristrasno i pošteno.
“Duboko sam uvjeren da je hrvatski prijedlog loše isplaniran i da ima potencijal da izazove dalju ozlojeđenost i neprijateljstva u regionu. Što je najvažnije prijedlog nema uporište ni u pravdi, ni u pravičnosti”, naveo je Štrbac u pismu zvaničnicima.
Sa željom da se ova namjera Hrvatske spriječi, Štrbac, uz duboku zabrinutost, pojašnjava u pismu da Nikola Tesla nikada nije živio u Hrvatskoj ili imao bilo kakav oblik njenog državljanstva, kao i da se Tesla uvijek izjašnjavao da je Srbin po porijeklu.
Štrbac napominje da je Teslino rodno mjesto Smiljane, koje danas pripada teritoriji Hrvatske, u trenutku njegovog rođenja pripadalo teritoriji Vojne krajine u tadašnjoj Austrijskoj carevini.
Ne sporeći da Tesla i njegovo djelo pripadaju cijelom čovječanstvu i prevazilaze okvire jednog naroda ili države u kojoj je rođen /Austrijsko carstvo/ ili države gdje je proveo veći dio života /SAD/, Štrbac napominje da treba poštovati izjave samog Tesle i činjenicu da se on uvijek izjašnjavao da je po porijeklu Srbin.
Štrbac navodi da su formacije koje su nosile šahovnicu u rodnom mjestu Tesle srušile crkvu u kojoj je kršten, kao i crkvu u kojoj je Teslin otac služio kao sveštenik, te da su minirale Teslin spomenik u Gospiću tokom rata u Hrvatskoj 1992. godine, a njegovu rodnu kuću u Smiljanu opustošile.
“Sve to su radile formacije koje su, opet, nosile hrvatsku šahovnicu kao njihov nacionalni simbol”, naglašava Štrbac.
Uz ocjenu da bi neki bi mogli naivno zaključiti da stavljanje lika Nikole Tesle na hrvatske evro kovanice može doprinijeti pomirenju u regionu, Štrbac ističe da bi to možda mogla biti istina da su u obzir uzete istorijske činjenice i da su poštovana osjećanja srpskog naroda, ali nisu.
On podsjeća da je Narodna banka Srbije uvijek imala novčanicu sa likom Nikole Tesle u svakoj seriji, a ima je i dan danas, a da su se izdavale i komemorativne kovanice, numizmatički zlatni i srebrni novčići na godišnjice njegovog rođenja.
“Ovo je samo dio tradicije duboko ukorijenjene u naše nacionalno osjećanje”, kaže Štrbac.
Pismo je upućeno šefu Delegaciji EU u Srbiji Emanuelu Žiofreu, izvjestiocu Evropskog parlamenta za Srbiju Vladimiru Bilčiku, Evropskoj komisiji i generalnom Sekretaru Savjeta Jep Tranholm-Mikelsenu, kao i Evropskoj centralnoj banci, i njenom direktoru Hans-Joakim Klukersu i direktoru Centra “Simon Vizental” Efraimu Zurofu.
Štrbac je izrazio očekivanje da će i mnoge organizacije i institucije iz Srbije i regiona podržati ovu “Veritasovu” kampanju.
Izvor: RTRS
