Nalazište Ur na mestu današnjeg Tella el-Muqayyara, odnosno “brda Tar” u Iraku arheolozima je otkrilo brojne zanimljivosti o tome kako se živelo u dalekoj prošlosti, čak tri hiljade godina pre Hrista. Mesopotamski Ur je u svojim počecima bilo dobro organizovano selo koje je s vremenom preraslo u tehnološki napredan grad.
Zigurat u Uru, odnosno stepenasti hram prepoznatljiv je simbol nekadašnjeg grada, koji je imao kraljevsku dinastiju i moćne bogove koji su se takmičarski za prevlast na tom području.
Vladarima nije nedostajalo bogatstva. U Ur je iz Libanona pristizalo drvo, s planine Aman srebro, a lapis lazuli iz Badakhstana (današnji Afganistan). Brojni vešto izrađeni predmeti pronađeni su u kraljevskim grobnicama. Ur je bio važno središte kulta boga Meseca Nanara i mnogi su vavilonski kraljevi obnavljali hramove u gradu u znak poštovanja tog božanstva. Pretpostavlja se kako je grad napušten zbog promena toka reka u 4. vek pre Hrista, a do 19. veka tek je zigurat koji je izvirao iz pustinjskog peska ukazivao na drevnu civilizaciju.
1922. godine krenula je ekspedicija istraživača koju je predvodio Sir Čarls Leonard Volei, a jedno od najvažnijih otkrića bile su kraljevske grobnice. Iskopavanja su trajala pet godina.
Uz zonu svetišta pronađeno je dve hiljade četvrtastih jama u kojima su bili zakopani stanovnici Ura. 17 grobova visokih dužnosnika sagrađeni su od kamena i opeke, a iako su pronađeni vredni predmeti, većina ih je bila opljačkana. Najpoznatija grobnica pripadala je kralju Arbajiu i kraljici Pu'abi, koju je Voli nazvao Velikom jamom smrti, a u njoj su pronašli ostatke čak 74 raskošno odevenih ljudi položenih u redove. Grobnica kralja Meškalamduga naročito je fascinantna. U njoj je nađeno predivno pogrebno blago: posude, nakit i stotine predmeta od lapis lazulija, kao i harfe ukrašene bikovim glavama te zlatno oružje. Tu je čak i ploča od školjki i crvenog vapnenca na pozadini od lapis lazulija utisnuta u bitumen.
Jedna strana ploče prikazuje ratni prizor, a druga gozbu za koju se smatra da je bila deo proslave pobede. Na ploči su prikazani i ljudi i životinje koji prinose žrtvu. Voli i njegov tim su rekonstruirali pogrebne rituale iz tog vremena i došli do zanimljivih otkrića. Voli je pretpostavio kako je s preminulom vladaricom u smrt odlazila čitava pratnja ratnika i dužnosnika, naizgled dobrovoljno. Te ljude su otrovali ili drogirali pa ubili, zajedno s životinjama koje su vukle kola. Kako su tačno ti ljudi umrli još uvek nije poznato, ali slični rituali mogu se pronaći i u egipatskoj istoriji.
U istraživanju koju je sproveo Muzej arheologije i antropologije Univerziteta u Pensilvaniji na lobanjama žene i vojnika, pronađeni su znakovi fraktura pre smrti izazvanih udarcima tupim predmetom. Jedna od teorija proizašla iz tog otkrića je da doza otrova koju su uzeli neki od pratilaca nije bila dovoljna da ih ubije, pa su ih zato udarali po glavama kako bi sprečili da budu živi zakopani. Prema drugoj teoriji koja je manje verovatna žrtve su najprije sedirane, a potom ubijene. Odgovor na pitanje koje bi razotkrilo tajnu posmrtnog rituala u Uru još uvek nije pronađen.
(B92)
